365తెలుగు డాట్ కామ్ ఆన్ లైన్ న్యూస్,నవంబర్ 12,2025: ఖమ్మం, తెలంగాణ రాష్ట్రంలో ఆధ్యాత్మికత, చరిత్రకు నిలయమైన ఖమ్మం జిల్లాలో కొలువైన కొన్ని ముఖ్యమైన పుణ్యక్షేత్రాల గురించి ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
- శ్రీ స్తంభాద్రి లక్ష్మీనరసింహస్వామి దేవాలయం (ఖమ్మం)
ఖమ్మం పేరు పుట్టుకకు మూలం: ఈ దేవాలయం ఖమ్మం పట్టణం నడిబొడ్డున కొండపై కొలువై ఉంది. పూర్వకాలంలో ఈ ఆలయాన్ని ‘స్తంభాద్రి’ అని పిలిచేవారు. కాలక్రమేణా ఆ పేరు నుంచే ‘ఖమ్మం’ అనే పేరు వచ్చిందని చరిత్రకారులు చెబుతారు.
చరిత్ర: ఈ ఆలయంలో నరసింహస్వామి స్వయంభువుగా (స్వయంగా వెలసిన) కొలువై ఉన్నారని భక్తుల ప్రగాఢ విశ్వాసం. ఇక్కడ స్వామివారిని దర్శించుకుంటే సకల పాపాలు తొలగిపోతాయని భక్తులు నమ్ముతారు.
- జమలాపురం శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామి దేవాలయం (‘తెలంగాణ చిన్న తిరుపతి’)
ఖ్యాతి: ఖమ్మం జిల్లాలో సుప్రసిద్ధమైన పుణ్యక్షేత్రాలలో ఇది ఒకటి. దీనిని ‘తెలంగాణ చిన్న తిరుపతి’ అని కూడా పిలుస్తారు.
చారిత్రక నేపథ్యం: సుమారు 1000 సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగిన ఈ ఆలయాన్ని విజయనగర రాజు శ్రీకృష్ణదేవరాయలు సందర్శించినట్లు, పునరుద్ధరించినట్లు స్థానిక కథనాలు చెబుతున్నాయి.
విశేషం: ఇక్కడ వెంకటేశ్వరస్వామి స్వయంభూ మరియు స్వయంవ్యక్త మూర్తిగా వెలిశారు. ప్రతీ శనివారం ఇక్కడ వేలాది మంది భక్తులు స్వామివారిని దర్శించుకుంటారు.
- కూసుమంచి శివాలయం (గణపేశ్వరాలయం)
నిర్మాణం: ఈ ఆలయం ఖమ్మం పట్టణానికి 20 కి.మీ దూరంలో ఉన్న కూసుమంచి మండల కేంద్రంలో ఉంది. ఇది కాకతీయుల కాలంలో నిర్మించిన అతి పురాతన శివాలయం.
ప్రత్యేకత: దక్షిణ భారతదేశంలోనే అతి పెద్ద శివలింగం ఉన్న దేవాలయంగా దీనికి పేరు ఉంది. దీని నిర్మాణ వైభవం, శిల్పకళ కాకతీయుల కళా నైపుణ్యాన్ని చాటి చెబుతుంది.
- కల్లూరు వేణుగోపాలస్వామి ఆలయం
ప్రాచీనత: ఖమ్మం పట్టణం నుంచి 50 కి.మీ దూరంలో ఉన్న కల్లూరులో సుమారు 400 సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగిన వేణుగోపాలస్వామి ఆలయం ఉంది.
సమీప ఆలయాలు: ఈ ఆలయానికి సమీపంలోనే కాకతీయ ప్రతాపరుద్రుని కాలంలో ప్రతిష్టించిన పంచ శివలింగాలు కలిగిన శివాలయం కూడా ఉంది.
గమనిక: పైన పేర్కొన్న భద్రాచలం శ్రీ సీతారామచంద్రస్వామి దేవస్థానం అప్పట్లో ఉమ్మడి ఖమ్మం జిల్లాలో భాగంగా ఉన్నప్పటికీ, ప్రస్తుతం ఇది భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లా పరిధిలోకి వస్తుంది. కానీ, ఇది కూడా జిల్లాకు దగ్గర్లోని ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రాలలో ముఖ్యమైనది.