365తెలుగు డాట్ కామ్ ఆన్ లైన్ న్యూస్, ఢిల్లీ,మే 19,2023: ఇక నుంచి రెండు వేల రూపాయల నోట్లు చెలామణిలో ఉండవు. అయితే ప్రజలు భయపడాల్సిన అవసరం లేదు. నోట్ల మార్పిడికి నాలుగు నెలల గడువు ఇచ్చారు. ఈ నిర్ణయానికి సంబంధించిన ప్రతి ప్రశ్నకు సమాధానం తెలుసుకోండి.
దాదాపు ఆరున్నరేళ్ల క్రితం రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా రెండు వేల రూపాయల నోట్లను విడుదల చేసింది. ఇప్పుడు వాటిని చలామణి నుంచి ఉపసంహరించుకోవాలని నిర్ణయించారు. అయితే, అవి చట్టవిరుద్ధ మైనవిగా ప్రకటించలేదు. వాటికి బదులుగా బ్యాంకులకు వెళ్లి వాటిని మార్చుకోవడానికి సమయం ఇచ్చారు. ఈ పెద్ద నిర్ణయానికి సంబంధించిన ప్రతి ప్రశ్నకు సమాధానం ఇక్కడ తెలుసుకోండి.
ఈ నిర్ణయం వెనుక అసలు కథ ఏమిటి..?
ఇకపై రెండు వేల రూపాయల నోట్లు మార్కెట్ నుంచి తొలగించ నున్నారు. బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్ అయిన నోట్లు మళ్లీ విడుదల కావు. ఈ విధంగా అవి తిరిగి చెలామణిలోకి రావు. పూర్తిగా తొలగించనున్నారు.
అంటే ఇప్పుడు మీ వద్ద ఉన్న రెండు వేల రూపాయల నోట్లు పనికిరాకుండా పోయాయా?
రూ.2000 నోట్లు సక్రమంగానే కొనసాగుతాయని, అంటే అవి పూర్తిగా చట్టబద్ధమైనవేనని ఆర్బీఐ స్పష్టంగా చెప్పింది.
రెండు వేల రూపాయల నోట్లను మార్చుకోవాలంటే ఏం చేయాలి..?
మీరు రెండు వేల రూపాయల నోట్లను మీ బ్యాంకు ఖాతాలో జమ చేసుకోవచ్చు. లేదా వాటిని ఇతర నోట్లతో భర్తీ చేయవచ్చు. మంగళవారం, మే 23, 2023 నుంచి, మీరు బ్యాంకుకు వెళ్లి నోట్లను మార్చుకోవచ్చు. ఈ ప్రక్రియ 30 సెప్టెంబర్ 2023 వరకు కొనసాగుతుంది. ఇందుకోసం బ్యాంకులకు ప్రత్యేక మార్గదర్శకాలను కూడా జారీ చేసింది.
నోట్లను ఎక్కడ మార్చుకోవాలి..?
నోట్ల మార్పిడికి ఏ బ్యాంకుకైనా వెళ్లవచ్చు. RBIకి 19 ప్రాంతీయ కార్యాలయాలు ఉన్నాయి. ఇష్యూ డిపార్ట్‌మెంట్లు ఎక్కడ ఉంటే అక్కడ నోట్లను మార్చుకునే వెసులుబాటు ఉంటుంది.
మీ దగ్గర 50 వేలు లేదా లక్ష రూపాయల నోట్లు ఉంటే ఏం చేయాలి..?
ఇతర ఖాతాదారులకు బ్యాంకు శాఖల్లో ఎలాంటి ఇబ్బందులు కలగకుండా ఉండేందుకు, గరిష్టంగా 20 వేల రూపాయల విలువైన రెండు వేల నోట్లను మాత్రమే ఒకేసారి మార్చుకోవచ్చని ఆర్‌బిఐ తెలిపింది. అంటే, ఒకేసారి 10 నోట్లను మాత్రమే మార్చుకుంటారు.
బ్యాంకులో డబ్బులు తీసుకోవడానికి వెళ్తే రెండు వేల నోట్లు రాలేదా..?
నం. తక్షణమే ఖాతాదారులకు రూ.2000 నోట్లను జారీ చేయడాన్ని నిలిపివేయాలని ఆర్బీఐ బ్యాంకులను కోరింది. దీని ప్రకారం బ్యాంకులు తమ ఏటీఎంలలో మార్పులు చేయాలని ఆర్బీఐ కోరింది.
మార్కెట్‌లో ఇబ్బందులు ఉండవచ్చా..?
రెండు వేల రూపాయల నోట్లు సక్రమంగానే ఉంటాయని ఆర్బీఐ సూచనలను బట్టి స్పష్టమవుతోందని, అయితే మార్కెట్‌లో దీని ద్వారా జరిగే లావాదేవీల్లో సమస్యలు తలెత్తే అవకాశం ఉందన్నారు. అటువంటి పరిస్థితిలో, బ్యాంకుకు వెళ్లి నోటు మార్చుకోవడం సులభమయిన మార్గం.
రెండు వేల రూపాయల నోట్లు ఎప్పుడు వచ్చాయి..?
ఆర్బీఐ 2016 నవంబర్‌లో రెండు వేల రూపాయల నోట్లను విడుదల చేసింది. ఇవి RBI చట్టం 1934లోని సెక్షన్ 24(1) ప్రకారం జారీ చేయనున్నారు. అప్పట్లో పెద్ద నోట్ల రద్దు కింద తొలగించిన 500, 1000 రూపాయల కరెన్సీ మార్కెట్‌పైనా, ఆర్థిక వ్యవస్థపైనా ప్రభావం తగ్గించేలా ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు.
2000 రూపాయల నోట్లు ఎన్ని చెలామణిలో ఉన్నాయి..?
RBI ప్రకారం, రూ. 2,000 నోట్లలో దాదాపు 89% మార్చి 2017 కంటే ముందు జారీ చేశారు. ఈ నోట్లు ఐదు సంవత్సరాల కాలాన్ని దాటుతోంది. మార్చి 31, 2018 నాటికి రూ.6.73 లక్షల కోట్ల విలువైన నోట్లు చలామణిలో ఉన్నాయి. అంటే మొత్తం నోట్లలో వీరి వాటా 37.3%. మార్చి 31, 2023 నాటికి ఈ సంఖ్య రూ.3.62 లక్షల కోట్లకు తగ్గింది. అంటే చలామణిలో ఉన్న మొత్తం నోట్లలో 2000 రూపాయల నోట్లలో 10.8% మాత్రమే మిగిలాయి.
RBI ప్రకారం, ఈ నిర్ణయం తీసుకోవడానికి ప్రధాన కారణం ఏమిటి..?
నోట్ల రద్దు తర్వాత రెండు వేల రూపాయల నోట్లను ప్రవేశపెట్టారు. ఇతర డినామినేషన్ల బ్యాంకు నోట్లు తగినంత పరిమాణంలో అందుబాటులోకి వచ్చినప్పుడు, రెండు వేల రూపాయలను చలామణిలోకి ప్రవేశపెట్టిన ఉద్దేశ్యం కూడా నెరవేరింది. అందుకే 2018లో రెండు వేల రూపాయల నోట్ల ముద్రణను కూడా నిలిపివేశారు.
RBI ప్రకారం, సాధారణంగా లావాదేవీలలో రూ.2,000 నోట్లను ఎక్కువగా ఉపయోగించరు. అదనంగా, ఇతర డినామినేషన్ల నోట్లు కూడా సాధారణ ప్రజలకు తగినంత చెలామణిలో ఉన్నాయి. అందువల్ల, ఆర్‌బిఐ క్లీన్ నోట్ విధానం ప్రకారం, రూ. 2,000 నోట్లను చెలామణి నుంచి ఉపసంహరించుకోవాలని నిర్ణయించింది.