365తెలుగు డాట్ కామ్ ఆన్ లైన్ న్యూస్,ఆగస్టు 26,2023: ఆదిత్య L-1: ఆదిత్య L1 అనేది సూర్యుడిని అధ్యయనం చేసే మిషన్. దీనితో పాటు, ఇస్రో దీనిని మొదటి అంతరిక్ష ఆధారిత అబ్జర్వేటరీ కేటగిరీ ఇండియన్ సోలార్ మిషన్ అని పేర్కొంది. సూర్యుడిని క్రమపద్ధతిలో అధ్యయనం చేయడానికి మిషన్ ఏడు శాస్త్రీయ పేలోడ్‌ల సమితిని తీసుకు వెళుతుంది.
భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువంపై చంద్రయాన్-3ని విజయవంతంగా ల్యాండ్ చేసి చరిత్ర సృష్టించింది. ఔత్సాహిక జాతీయ అంతరిక్ష సంస్థ మిషన్ ఇక్కడితో ఆగదు. వచ్చే నెలలో ఆదిత్య-ఎల్1 మిషన్‌ను ప్రారంభించేందుకు ఏజెన్సీ సన్నాహాలు చేస్తోంది. ఈ మిషన్ ఉద్దేశ్యం సూర్యుడిని అధ్యయనం చేయడం.
చంద్రయాన్-3 చారిత్రాత్మక విజయం తర్వాత ఇప్పుడు ప్రపంచం దృష్టి ఆదిత్య-ఎల్1 మిషన్‌పైనే ఉంది. ఆదిత్య-ఎల్1 అంటే ఏమిటి..? మిషన్ లక్ష్యాలు ఏమిటి..? మిషన్ భాగాలు ఏమిటి..? ఎప్పుడు లాంచ్ చేస్తారు? సూర్యుని అధ్యయనం ఎందుకు ముఖ్యమైనది..? అర్థం చేసుకుందాం..
ముందుగా ఆదిత్య-ఎల్1 అంటే ఏమిటి..?
ఆదిత్య L1 అనేది సూర్యుడిని అధ్యయనం చేసే మిషన్. దీనితో పాటు, ఇస్రో దీనిని మొదటి అంతరిక్ష ఆధారిత అబ్జర్వేటరీ కేటగిరీ ఇండియన్ సోలార్ మిషన్ అని పేర్కొంది. అంతరిక్ష నౌకను భూమి నుంచి సుమారు 1.5 మిలియన్ కిమీ దూరంలో ఉన్న సూర్య-భూమి వ్యవస్థ లాగ్రాంజియన్ పాయింట్ 1 (L1) చుట్టూ ఒక హాలో కక్ష్యలో ఉంచడానికి ప్రణాళిక చేస్తున్నారు.
నిజానికి, రెండు వస్తువుల మధ్య పనిచేసే అన్ని గురుత్వాకర్షణ శక్తులు ఒకదానికొకటి రద్దు చేసేటటువంటి వాటిని లాగ్రాంజియన్ పాయింట్లు అంటారు. దీని కారణంగా అంతరిక్ష నౌకను టేకాఫ్ చేయడానికి L1 పాయింట్ ఉపయోగించవచ్చు.
మిషన్ లక్ష్యాలు ఏమిటి.. ?
భారతదేశం ప్రతిష్టాత్మక సౌర మిషన్ ఆదిత్య L-1 సౌర కరోనా నిర్మాణం (సూర్యుని వాతావరణంవెలుపలి భాగం) దాని వేడి ప్రక్రియ, దాని ఉష్ణోగ్రత, సౌర విస్ఫోటనాలు, సౌర తుఫానుల కారణాలు, మూలం, కరోనా, కరోనల్ లూప్ ప్లాస్మా కూర్పు, వేగం, సాంద్రత , కరోనా, అయస్కాంత క్షేత్రం, కొలతలు, కరోనల్ మాస్ ఎజెక్షన్‌ల మూలం, పరిణామం , కదలిక (సూర్యుడిపై నేరుగా భూమి వైపు ప్రయాణించే అత్యంత శక్తివంతమైన పేలుళ్లు), సౌర గాలులు, అంతరిక్ష వాతావరణాన్ని ప్రభావితం చేసే కారకాలు.
మిషన్ భాగాలు..?
ఆదిత్య-L1 మిషన్ సూర్యుడిని క్రమపద్ధతిలో అధ్యయనం చేయడానికి ఏడు సైంటిఫిక్ పేలోడ్‌ల సమితిని తీసుకువెళుతుంది. విజిబుల్ ఎమిషన్ లైన్ కరోనాగ్రాఫ్ (VELC) సూర్యుని వాతావరణం బయటి భాగం డైనమిక్స్ అంటే సౌర కరోనా సూర్యునిలో అత్యంత శక్తివంతమైన పేలుళ్లను అంటే కరోనల్ మాస్ ఎజెక్షన్‌లను అధ్యయనం చేస్తుంది.
సోలార్ అల్ట్రా-వైలెట్ ఇమేజింగ్ టెలిస్కోప్ (SUIT) అని పిలువబడే పేలోడ్ సౌర ఫోటోస్పియర్, క్రోమోస్పియర్ అతినీలలోహిత (UV) చిత్రాలను తీసుకుంటుంది. దీనితో పాటు, SUIT UV సమీపంలో సౌర వికిరణంలో మార్పులను కూడా కొలుస్తుంది.
ఆదిత్య సోలార్ విండ్ పార్టికల్ ఎక్స్‌పెరిమెంట్ (ASPEX) ప్లాస్మా ఎనలైజర్ ప్యాకేజీ ఫర్ ఆదిత్య (PAPA) పేలోడ్‌లు సౌర గాలి ,శక్తివంతమైన అయాన్‌లతో పాటు వాటి శక్తి పంపిణీని అధ్యయనం చేస్తాయి.
సోలార్ లో ఎనర్జీ ఎక్స్-రే స్పెక్ట్రోమీటర్ (సోలెక్స్) హై ఎనర్జీ ఎల్1 ఆర్బిటింగ్ ఎక్స్-రే స్పెక్ట్రోమీటర్ (హెల్1ఓఎస్) సూర్యుడి నుండి వచ్చే ఎక్స్-రే కిరణాలను విస్తృత ఎక్స్-రే శక్తి పరిధిలో అధ్యయనం చేస్తాయి. అయితే, మాగ్నెటోమీటర్ పేలోడ్ L1 పాయింట్ వద్ద రెండు గ్రహాల మధ్య అయస్కాంత క్షేత్రాన్ని కొలవడానికి రూపొందించారు.
ఆదిత్య-ఎల్ 1 ఏడు సైన్స్ పేలోడ్‌ల ప్రత్యేక లక్షణం ఏమిటంటే, దేశంలోని వివిధ ప్రయోగశాలల ద్వారా దేశీయంగా అభివృద్ధి చేశారు. ఈ పేలోడ్‌లన్నీ ఇస్రోలోని వివిధ కేంద్రాల సహకారంతో అభివృద్ధి చేశారు.
మిషన్ ఎప్పుడు.. ?
చంద్రయాన్-3 మిషన్ ఘన విజయం సాధించిన కొన్ని గంటల తర్వాత, ఆదిత్య ఎల్-1 మిషన్‌ను సెప్టెంబర్ మొదటి వారంలో ప్రయోగిస్తామని ఇస్రో చీఫ్ ఎస్ సోమనాథ్ ప్రకటించారు. మిషన్ ప్రయోగానికి సంబంధించి, ఇస్రో చీఫ్ మాట్లాడుతూ, ప్రతిదీ ప్రణాళిక ప్రకారం జరుగుతోందని ,బహుశా ఇది సెప్టెంబర్ మొదటి వారంలో ప్రారంభించనున్నామని ఆయన చెప్పారు.
ఇస్రో ప్రకారం, శ్రీహరికోటలోని సతీష్ ధావన్ స్పేస్ సెంటర్ నుండి ఇస్రో PSLV రాకెట్ ద్వారా ఆదిత్య-L1 మిషన్ ప్రయోగించబడుతుంది. ప్రారంభంలో అంతరిక్ష నౌకను తక్కువ భూమి కక్ష్యలో ఉంచుతారు. దీని తరువాత కక్ష్య మరింత దీర్ఘవృత్తాకారంగా చేయబడుతుంది. తరువాత ప్రొపల్షన్ ఉపయోగించి అంతరిక్ష నౌకను L1 పాయింట్ వైపు ప్రయోగించబడుతుంది.
అంతరిక్ష నౌక L1 వైపు కదులుతున్నప్పుడు, అది భూమి గురుత్వాకర్షణ క్షేత్రం (SOI) నుంచి నిష్క్రమిస్తుంది. లిఫ్ట్-ఆఫ్ తర్వాత, క్రూయిజ్ దశ ప్రారంభమవుతుంది. తర్వాత స్పేస్‌క్రాఫ్ట్ L1 చుట్టూ పెద్ద హాలో కక్ష్యలో ఉంచబడుతుంది. ఏజెన్సీ ప్రకారం, లాంచ్ నుంచి L1 వరకు మొత్తం ప్రయాణం ఆదిత్య-L1కి నాలుగు నెలల సమయం పడుతుంది.
సూర్యుడిని అధ్యయనం చేయడం ఎందుకు అవసరం.. ?
సూర్యుడు అత్యంత సమీప నక్షత్రం కాబట్టి ఇతర నక్షత్రాల కంటే మరింత వివరంగా అధ్యయనం చేయవచ్చు. ఇస్రో ప్రకారం, సూర్యుడిని అధ్యయనం చేయడం ద్వారా, మన స్వంత గెలాక్సీలోని నక్షత్రాల గురించి అలాగే అనేక ఇతర గెలాక్సీల నక్షత్రాల గురించి చాలా నేర్చుకోవచ్చు.
సూర్యుడు చాలా డైనమిక్ నక్షత్రం, అది మనం చూసే దానికంటే చాలా విస్తరించి ఉంది. ఇందులో అనేక పేలుడు సంఘటనలు ఉన్నాయి, దానితో పాటు సౌర వ్యవస్థలో భారీ మొత్తంలో శక్తిని కూడా విడుదల చేస్తుంది.