365తెలుగు డాట్ కామ్ ఆన్ లైన్ న్యూస్,జనవరి2,2024:ఫిబ్రవరి 1న బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఈ బడ్జెట్‌ను దేశ ఆర్థిక మంత్రి అంటే నిర్మలా సీతారామన్ సమర్పిస్తారు.
బడ్జెట్ ప్రభావం దేశంలోని ప్రతి పౌరుడి జేబులపై పడుతోంది. అటువంటి పరిస్థితిలో, బడ్జెట్‌లో ఉపయోగించిన ఆర్థిక పదాలు చాలా మందికి అర్థం కాలేదు. బడ్జెట్‌లో ఉపయోగించిన పదాలకు అర్థం తెలుసుకుందాం.
ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఫిబ్రవరి 1న 2024 బడ్జెట్‌ను సమర్పించ నున్నారు. మోదీ ప్రభుత్వానికి ఇదే చివరి బడ్జెట్. ఈ బడ్జెట్‌లో చెప్పిన అంశాలు పూర్తిగా అమలు కావడం లేదు.
నిజానికి ఈ ఏడాది లోక్‌సభ ఎన్నికలు జరగనున్నాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో దేశంలో ప్రభుత్వం ఏర్పడే వరకు బడ్జెట్‌లో చెప్పిన అంశాలు అమలు కావడం లేదు.
బడ్జెట్‌ను అర్థం చేసుకోవడంలోచాలా మంది ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. దీనికి కారణం ఆర్థిక నిబంధనలు. బడ్జెట్‌లో అనేక రకాల ఆర్థిక పదాలు ఉపయోగించాయి. చాలా మందికి ఈ నిబంధనల గురించి తెలియదు.
బడ్జెట్‌ను అర్థం చేసుకోవడంలో మీకు కూడా ఇబ్బంది ఉంటే, ఈరోజు మేము మీకు కొన్ని ఆర్థిక నిబంధనలను తెలియజేస్తాము, దాని సహాయంతో మీరు బడ్జెట్‌ను సులభంగా అర్థం చేసుకోగలుగుతారు.
ఆర్థిక సర్వే
బడ్జెట్‌ను సమర్పించేటప్పుడు ఆర్థిక సర్వే అనే పదాన్ని ఉపయోగిస్తారు. ఆర్థిక సర్వే అని అర్థం. ఇది ఒక రకమైన ప్రధాన పత్రం. ఇందులో ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం పనితీరును చెప్పారు. వచ్చే ఆర్థిక సంవత్సరం ఆధారంగా ఈ సర్వే నిర్ణయించనుంది.
ద్రవ్యోల్బణం
ద్రవ్యోల్బణం అనే పదానికి ద్రవ్యోల్బణం అని అర్థం. ద్రవ్యోల్బణం రేటును ప్రభుత్వం ప్రతి నెల విడుదల చేస్తుంది. ద్రవ్యోల్బణం రేటు ద్వారా దేశ ఆర్థిక పరిస్థితిని తెలుసుకోవచ్చు.
ద్రవ్యోల్బణం రేటు వస్తువులు, సేవలు, వస్తువుల ధరల పెరుగుదల, తగ్గుదల గురించి సమాచారాన్ని అందిస్తుంది. వీటన్నింటి ధర ఎక్కువగా ఉంటే వినియోగదారుడి కొనుగోలు శక్తి తగ్గిపోతుంది.
పన్ను..
దేశంలోని పన్ను చెల్లింపుదారులందరూ సకాలంలో పన్నులు చెల్లించాలి. ప్రత్యక్ష, పరోక్ష పన్నులను ప్రభుత్వమే తీసుకుంటుంది. ఈ పన్నులను బడ్జెట్‌లో ప్రస్తావించారు.
చాలా మంది ప్రత్యక్ష,పరోక్ష పన్నుల గురించి గందరగోళానికి గురవుతారు. ప్రత్యక్ష పన్నును కార్పొరేట్ పన్ను అంటారు.
అని కూడా అంటారు. ఇది నేరుగా పన్ను చెల్లింపుదారుల నుంచి తీసుకోబడుతుంది. అయితే, పరోక్ష పన్ను GST, VAT,ఎక్సైజ్ సుంకాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
ఆర్థిక బిల్లు..
ప్రభుత్వం కొత్త పన్ను విధానాన్ని ప్రారంభించినప్పుడల్లా, దాని కోసం ఆర్థిక బిల్లును ఉపయోగిస్తుంది. ఇది పన్ను విధానం,నిర్మాణం గురించి సమాచారాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
మూలధన వ్యయం..
బడ్జెట్‌లో క్యాపిటల్ ఎక్స్‌పెండిచర్‌ను కూడా ప్రస్తావించారు. నిజానికి, క్యాపిటల్ ఎక్స్‌పెండిచర్ (క్యాపెక్స్) అనేది సాధారణ భాషలో ఖర్చు అని అర్థం చేసుకోవచ్చు.
అభివృద్ధి సంబంధిత కార్యకలాపాల కోసం ప్రభుత్వం కొనుగోలు చేసిన అన్ని ఆస్తులను ఇందులో చేర్చారు. దేశాభివృద్ధికి ప్రభుత్వం ఏ విధానం లేదా ఆస్తిపై ఎంత ఖర్చు చేస్తుందో మూలధన వ్యయం చెబుతుంది.
బడ్జెట్ అంచనా..
అన్ని మంత్రిత్వ శాఖలు, విభాగాలు, రంగాలు ,విధానాల కోసం ఒక నిధి సృష్టించబడుతుంది. ఇది అంచనా వేసిన నిధి. ఈ అంచనా నిధిని బడ్జెట్ అంచనా అంటారు. ప్రభుత్వం ఎంత నిధులు సమకూరుస్తుంది, ఏ కాలానికి, ఆ నిధిని ఎలా వినియోగిస్తారు.
ద్రవ్య లోటు
ఆర్థిక లోటు అంటే గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రభుత్వం ఎంత ఖర్చు చేసింది. దాని ఆదాయం ఎంత. ప్రభుత్వ మొత్తం వ్యయం,మొత్తం ఆదాయం మధ్య వ్యత్యాసాన్ని ఆర్థిక లోటు అంటారు.
ఈ అంతరాన్ని తగ్గించడానికి, ప్రభుత్వం రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా నుంచి రుణం తీసుకుంటుంది.